Yazar: Abidin YAĞMUR

–Aylardır evde kalan bir çocuğun büyük baylara mektubudur– Bahar da geldi geçiyor, bayım. Yaza ne kaldı şunun şurasında. Biz hâlâ evdeyiz! Salgın hastalığa karşı tedbirler almanız ne güzel. Kapanma filan… “Evde kal!” sloganları… Fakat herkes dışarda, bayım. Fark ettiniz mi? Anneler babalar, abiler ablalar, halalar teyzeler, dayılar amcalar… İktisadi dille söylersek, “aktif nüfus”… Yani işçiler… Memurların büyük kısmı… Çiftçiler… Esnafın bir kısmı… Bürokratik dille söylersek, “çalışma muafiyet belgesi olan” herkes dışarda. Arabalar vızır vızır… Yayalar gürül gürül… Zaten “çalışma muafiyet belgesine” de gerek yok, mahallerimizde herkes dışarda, bayım. Sokaklar, caddeler,…

Genco Erkal’ın başrolünde harikalar yarattığı, ‘Faize Hücum’ filminden bir sahne var aklımda. “Yüksek faiz”, “Oturduğun yerde bir memur maaşı” vaatleriyle paralarını bankere yatıranlar, bankerin kaçtığını öğrenince bir haber almak umuduyla ofise gidip gelmeye başlar. Banker ortalıkta yoktur ama ofistekiler durmadan mağdurları oyalar. Bir gün, iki gün, üç gün derken… Birden mağdurlar ofiste ne var ne yok yağma etmeye başlar. Eşya kapanın elinde kalır. Genco Erkal, o karmaşayı izler biraz. Kapacak bir şey kalmamıştır ona. O da kapıyı söker, sırtlar, getirip evinin salonuna koyar. * * * Zeki Ökten’in filmine yansıyan…

Necmi Bey’in hayali bu değildi aslında. Tamam, öyle büyük, ahım şahım hayalleri yoktu, büyük beklentileri yoktu ama böyle bir yaşamak da değildi hayal ettiği. Kışın çilesini çok çekti Necmi Bey gençliğinde. Doğup büyüdüğü Kars’ta… Tahsil yaptığı Erzurum’da… Memuriyete adım attığı Erzincan’da, sonra Sivas’ta… Memuriyetinin son 25 yılında da Ankara’da. * * * Hele o Ankara… Hele o kömür sıraları, akşamları kömür dumanlı caddelerde otobüs beklemeler… Soğuktan içi titrerdi. Paltosunun, atkısının, şapkasının düzenine, temizliğine bakanlar Necmi Bey’in içinin titrediğini bilmezdi tabii, nereden bilecek. “Valla üstadım,” derdi Necmi Bey dairenden arkadaşlarıyla otobüs…

Gerçek adı bende saklı Hayriye’nin. Yeşil gözlerinin ışıl ışıl olduğu yıllardı. Yaşı ya dokuz, ya on Hayriye’nin. Bir bayram sabahı, bir bayram kalabalığı, dolmuşta karşılaştık. Giyinmiş, kuşanmış, saçını bağlamış, bir de taç takmış başına. Tacında kocaman, pembe bir kurdele. Eli hep omzuna astığı simli çantasında. Titrek. Dolmuşa biniyor olmanın, Atatürk Parkı’na gidiyor olmanın, deniz kıyısında yürüyecek olmanın heyecanı ellerinden okunuyor Hayriye’nin, yüzünden okunuyor. * * * “Parka mı gidiyorsunuz?” dedim. “Evet, amca,” dedi, “denizin oradaki parka”… Sustu birden. Bir yabancı ile konuştuğu için kendini mi yadırgadı, yoksa arkadaşları gülerek ona…

Bu, Menekşe’nin hikâyesidir. Gerçek adı bende saklı Menekşe’nin. Nereli olduğu, nereden geldiği de… * * * Erken evlendirdiler Menekşe’yi. “Kız çocuğunun çok beklemesi iyi değildir” dedi ana babası. 17 yaşına değer değmez İstanbul’da yaşayan bir köylüleriyle evlendirdiler. * * * Evliliğin daha ilk aylarında ezildi Menekşe. Küfür, bağırma, itekleme… Vurma… Odaya kapatma… Kışın dışarda, bahçede bekletme… Odunla başına vurma… Sıcak ütüyü kolunu basma… Dişini kırma… * * * Menekşe sonradan anladı, sustukça şiddetin dozunun arttığını. Anladığında geç miydi? Değildi, hâlâ kaçıp kurtulmak için şansı vardı. Ama 3 çocuğu vardı gerçeği…

Bu, Nergis’in hikâyesidir. Asıl adı bende saklı. Eğitim aldığı lise de, üniversite de bende saklı. Çalışkan öğrenciydi Nergis. Ortaokulu, liseyi iyi dereceyle bitirdi. Annesi babası biraz inansa, o sene iyi bir test eğitimi için dershaneye gönderseydi… Ya da okulun rehber öğretmeni, “Bir sene daha hazırlan, daha iyi bir okul kazanma şansın yüksek” deseydi; daha iyi bir okul, daha geçerli bir diploma alabilirdi Nergis. * * * Acele etti. Orta halli bir üniversitenin orta halli bir bölümüne yazıldı. Alttan ders bırakmadan, iyi de derece yaparak bitirdi. Memlekete döndü. * * *…