Kategori: KÜLTÜR-SANAT

Sanatın, toplumsal meselelere reçete sunmak gibi bir misyonu olmadığının, böyle bir beklentinin yaratıcılığın sonsuz potansiyeline ket vuracağının bilincindeyim. Ancak bu misyonsuzluğun “apolitiklik” demek olmadığına da inanıyorum. Sanat nesnel, kapalı, bütünsel bir bağlamı şart koşamaz; evet, bu onun doğasına aykırı bir durum. Ancak sanatçı, içinde yaşadığı toplumu meydana getiren sosyoekonomik, politik, ideolojik maddi koşullardan bağımsız da olamaz. (Gerçi Marx, ekonominin bütünselliğinden bahseder ama bunun yeri burası değil.) Dolayısıyla da bu durum, sanatçıya bir misyon değilse de bir “sorumluluk” yükler. Çünkü sanatın malzemesi insan! Burada, belki de sanatçının kendine sorması gereken: İnsanı,…

Öncelikle, bu film hakkında yazmayı pek düşünmüyordum. Bunun bir nedeni, filmin bende, sanatçı sezgiselliğinden biraz uzak olduğu; filmsel metin üzerine fazla düşünülüp tasarlanmış hissi yaratmasıydı. Elbette her sanatçı eserini tasarlarken yoğun bir düşünme sürecine girer; ancak eser, laboratuvarda çalışan bilim insanı titizliğiyle bir şeyi kanıtlamak derdine düştüğünde, sanata özgü o “esriklik” hali yitiyor gibi gelir bana. (Lanthimos sinemasında bu duyguya sıkça kapıldığımı ve bu yüzden olsa gerek, kendimi onun sinemasına yakın bulmadığımı itiraf etmeliyim.) Diğer yandan, akademinin çok seveceği türden, bol katmanlı olmasına fazlasıyla uğraşılmış, ancak entelektüel izleyici için de…

Not: Spoiler içerir. Sundence Film Festivali’nden “En İyi Yönetmen” ödülüyle ayrılan ve geçtiğimiz haftalarda vizyona giren Alireza Khatami imzalı ‘Öldürdüğün Şeyler’ ile gizemli bir hikâye evrenine dalıyoruz. Film; Ekin Koç, Ercan Kesal, Hazar Ergüçlü, Erkan Kolçak Köstendil gibi güçlü oyuncu kadrosuyla da dikkat çekiyor. Annesinin ani ölümüyle sarsılan Ali’nin (Ekin Koç) hem kendiyle hem de babayla yüzleşmesini konu alan filmin durgun giden ilk kırk beş dakikasından sonra, nihayet anlıyoruz ki onun bilinçdışında öldüremediği şeylerin (baba/iktidar) derinlerde nasıl bir travmaya dönüştüğüne tanık olacağız. “Durgun giden” diyorum çünkü “art house” filmlerin birçoğunda…

“Küçük bir yara parmakta nasıl iltihaba yol açarsa kötü bir düşünce de akla öyle zarar verir.” – Etiyopya atasözü (Akt: Robert C. Solomon, Adalet Tutkusu) Çağlar boyunca felsefenin belki de en önemli sorusu, “Adalet nedir?” sorusuydu. Platon’un ‘Devlet’inden bu yana “adalet”; dünyevi olmanın ötesinde, tanrısal, azametli, evrensel bir ideal olarak tartışıldı. Filozoflar ve kuramcılar tarafından üst düzeyde bir soyutlama olarak tasavvur edilen bu klasik “adalet ideası”; insanı eyleme geçiren, ona kendi sorumluluğunu veren değil, adaleti yüce kurumlardan bekleyen, edilgen bir yerde konumlandırdı. Peki, “adalet”; yalnızca rasyonel akılla, kurumlarla, devletle sağlanabilecek…

Virginia Woolf, “Bir kadının hayatı tek bir gün ve o gün de tüm hayatı” derken kadının, içine hapsolduğu zaman ve mekânı işaret ediyordu. Çünkü ona göre kadınlar aslında kendi zaman ve mekânlarını değil, erkek egemen bir tasavvuru yaşıyordu. Bu yüzden, bir kadının kendini özgürce varlaştırabilmesi için “Kendine Ait Bir Oda”sı olmalıydı. Yani kendi zaman ve mekânları… Tabii, burada sorun, sanıldığı kadar soyut ve sofistike değildi; 19’uncu yüzyılda bir kadının, Cambridge Üniversitesi kütüphanesine dahi yanında bir erkek olmadan giremeyişinde olduğu gibi son derece yalın ve açıktı. Gelin görün ki 19’uncu yüzyılın…