TOPLUM 

LENGERİ FÖTR VE MESUT

Bu yazıyı, 2018 yılında yazmışım. Mesut Özil, 2 sene sonra, siyasal İslamcılık ve Türk milliyetçiliğiyle harmanlanmış bir futbol ikonu olarak Türkiye’ye gelince yazdıklarımı hatırladım. Fenerbahçe, futbol anlamında bir Alex kazanır mı, bilemem. Ama futbol dışında her şey için Emre’nin yerini dolduracak bir ismi kazandı. İşte, 2018’de yazdıklarım: /// Almanlar da muhtemel ki, Türkler başta olmak üzere tüm göçmenlerin ‘ezik’ olmasını istiyor. Yani sessiz olsun, işyerinde uyumlu çalışsın, toplumsal yaşamda ya da ekonomide çok öne çıkmasın. Önce ben okuyayım, yer kalırsa o da okusun. Önce ben iyi iş bulayım, o daha…

Devamını Oku
FELSEFE TOPLUM 

VE KADIN: BİNLERCE YILIN KARANLIK LABİRENTİNDEN ÇIKIŞ YOLUNU BULACAK OLAN

Din, sosyolojik bir unsur; bireysel ya da kolektif olarak, insanın yaşamını “en derin yönlerden” etkileyen bir örgütlenme biçimi. Kadın(lar) da, “tarih” dediğimiz sınırlaması imkânsız uzam ve zamanın tam ortasında duruyor. Dolayısıyla, söylencelerin ve dinlerin kâh öznesi kâh nesnesi oluyorlar. Tek tanrılı dinlerin doğup palazlanmasından binlerce yıl önce, anaerkil kültürün ve söylemin hâkim olduğu dönem(ler)de kadın, örneğin bereketi simgeleyen “Ana Tanrıça” olarak inancın kökenindedir. Zaman, −diyalektiğin erekselliğine uygun olarak– sürekli devinim durumunda olduğundan bireyi ve toplumu etkileyen her olay ve olguyu da etkiler, evirir ve kimi zaman da değiştirir. Bu “değiştirme”…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

19 OCAK 2007 VE HRANT DİNK CİNAYETİ

Gazeteci Hrant Dink’in öldürülmesi ve Zirve Yayınevi Katliamı iddianamesinde, yayınevi ile Dink ve Rahip Santoro cinayetlerinin ‘Kafes Eylem Planı’ çerçevesinde birlikte değerlendirilmesi bu olayların bir organizasyon olduğu izlenimi vermektedir. Amaç neydi, nasıl gelişti ve sonucu ne oldu? Rahip Santoro’nun misyonerlik –Hıristiyanlığı yayma görevi– faaliyetleri yürüttüğü iddiaları vardı. Hrant Dink katliamının nedenlerini bir dizi olaylardan varsayımlar çıkarılarak değerlendirmek mümkündür. Ölümünden önce basında öne çıkan bazı davalar, yazılarına gösterilen tepkiler nedeniyle hedef haline gelmişti. Hrant Dink’in yoğun yargı sürecinin başlangıç noktasını, kendisi doğrudan dava konusu olmasa da, Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen’in…

Devamını Oku
TOPLUM 

BEYİNLERİMİZ DE AŞILANACAK MI?

Son yıllarda beynimizin uyuşukluğu, tepkisizliğimiz, her felakete, her kötülüğe alışmışlığımız, akıntıda sürüklenen bir taşın, henüz akıntının sonuna gelmeden un ufak oluşuna benziyor. Haberleri açıp okuduğumuzda hissettiklerimizin etkisi beş dakika sonra silinip gidiyor. Belleğimiz bir noktadan sonra hayret ettiklerimizi kabulleniyor ve tepkisizlik mekanizması bilincimizi “Bak, her şey yolunda, hayat devam ediyor” şeklinde yeniden düzenliyor. Her şey çok çabuk gelişiyor. Hiçbir şeyi sorgulama kaygısı gütmüyoruz artık. Çoğunluğun tepkisi neyse tepkilerimiz ona evriliyor ve bitiyor. Okuduğumuz bir haber karşısında o an, anlık bir reaksiyon mu göstermeliyiz? Hemen gösteriyoruz. Sonra verdiğimiz reaksiyon, muhatabını bulmuş…

Devamını Oku
TOPLUM 

2020’DE TÜRKİYE’DE NELER YAŞADIK?

Türkiye’de 2020 yılında da kadın cinayetleri hız kesmedi. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre, 2020’de 471 kadın, cinayete kurban gitti. 300 kadının erkek şiddetine maruz kaldığı kesin olarak bilinmesine karşın 171 kadının nasıl öldürüldüğü kesinlik kazanmadı. Bir yanda kadına yönelik şiddet ve cinayet her yıl artarak sürerken, diğer yandan ‘İstanbul Sözleşmesi’ olarak bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin aile birliğine zarar verdiği gerekçesi ile iptaline yönelik olarak iktidarın çalışmalar yürüttüğü ortaya çıktı. Bu gelişme, özellikle kadın dernekleri başta olmak…

Devamını Oku
TOPLUM 

ADANA’NIN KURTULUŞ GÜNÜ 5 OCAK’IN ÖYKÜSÜ

Her 5 Ocak’ta eski adıyla İstasyon Meydanı ya da yeni adıyla Uğur Mumcu Meydanı’nda kurtuluş törenleri yapılır. Çoğu kez televizyonda çeşitli kentlerin kurtuluş törenleri gösterilirken, tahta silahlar ve kılıçlar ile temsili düşman askerlerini kovan Türk askerleri senaryosunun acemi tiyatrocular gibi sahnelenmeye çalışıldığına tanık oluyoruz. Geçmiş yılların birinde Adana’nın kurtuluş törenlerini izlemeye gitmiştim. Gazilerin geçit törenine tanık oldum. İçlerinde bir gaziye gözüm takıldı. İnanılmaz derecede ciddi ve vakur adımlarla yürüyordu. O yaşına rağmen büyük bir enerji içerisinde kollarını sert bir biçimde tutuyor, asker adımlarında yere sağlam basıyordu. Yüz hatlarından, hissettiği gurur…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

KÜRTLER CUMHURİYETÇİ Mİ OLUYOR?

Kürt yığını son derece politize olmuş, belki de edilmiş bir topluluktur. Ortadoğu coğrafyasında apolitik bir topluluğa rastlamanın zor olduğu da malumdur; fakat Kürtler için bu biraz daha tazyikli bir meseledir. Kürt çocukları iki dil ile yaşama kargaşasını atlatmadan henüz, politik söylemler ile baş başa kalarak bunu sahiplenir. Ekmeğin Türkçe telaffuzunu öğrenirken, beri yandan politize olmaya çoktan başlamıştır. Bu politize edilme hali de sistemli bir şey değil, aksine bir bakıma kültürlenme durumudur. Ailesinden politik bir kültürü devralan çocuklar lise ve üniversite çağında bunu daha yoğun yaşamaktadır. Lise çağında öğretmenlerinin kendilerini yok…

Devamını Oku
TOPLUM 

ŞEHİRLER KIRMIZI MEZARLIKLAR YEŞİL, REFAKATÇİ BORSASI, HALAY BAŞI ‘POZİTİFLER’…

COVID-19 GÜNLERİ (13)… Olağanüstü günler yaşıyoruz. Dünyada Covid-19 vakası sayısı 80 milyonu geçti, ölü sayısı 1,8 milyona yaklaştı. 333 bin ölümle ABD başı çekmeyi sürdürüyor. Ölümlerde ABD’yi 191 binle Brezilya, 148 binle Hindistan, 123 binle Meksika izliyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 27 Aralık akşamı açıkladığı verilere göre, Türkiye’de Covid-19 ölümlerinin sayısı 20 bine yaklaştı. Resmi açıklamalara göre, Türkiye’de Covid-19’dan günde ortalama 250 kişi yaşamını yitiriyor. Sağımız solumuz, önümüz arkamız hep Covid-19! Kimimiz ağır geçiriyor, kimimiz hafif atlatıyoruz. Bazen gencecik insanların ölüm haberlerini alıyoruz, bazen Covid-19’a yakalanan ailelerde fertlerinin birer birer…

Devamını Oku
TOPLUM 

JAPONYA’DA BİR TARİKAT VE ALINACAK DERSLER

1995’te Japonya’da Tokyo metrosuna sarin gazı yayarak gerçekleşen ve 13 kişinin öldüğü saldırıyı Aum Şinrikyo tarikatı düzenlemişti. Sarin gazı, vücuttaki sinir sistemlerinin dengesini bozup kişiyi felç ederek ölüme yol açan bir gazdır. Aum Şinrikyo tarikatı tarafından düzenlenen bu saldırıda 6 bin civarında insan bu gazdan etkilendi. 1989 yılında Japonya’da yasal statü verilmiş olan dini örgüt, dünyada büyük sansasyon yaratan saldırıdan sonra ABD, Kanada, Rusya, Kazakistan ve Avrupa Birliği tarafından “terörist örgüt” ilan edildi. Tarikata, 1999’da çıkarılan bir kanun ile Japon hükümetine ileride herhangi bir terörist saldırı düzenleme ihtimaline karşı örgütün…

Devamını Oku
EDEBİYAT TOPLUM 

ORHAN VELİ VE “GARİP” ŞİİRİ

“Bu umut özgür olmanın kapısı;/ Mutlu günlere insanca aralık./ Bu sevinç mutlu günlerin ışığı;/ Vurur üstümüze usulca ürkek.” – Oktay Rıfat Her geçen gün biraz daha fazla baskı altına alındığımız toplumsal koşullarla yaşamaktayız. Ekonomik koşullar, hayat pahalılığı, sık sık karşılaştığımız zam haberleri, enflasyon denilen canavar ve bir türlü sonu gelmeyen ekonomik paketler hangimizi garipleştirmiyor ki? Hangimiz biraz garip, hangimiz biraz şair değiliz ki? Aziz Nesin’in “Türkiye’de her üç kişiden beşi şairdir” demesi belki de bundan… Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve Ali Oktay Rıfat’ın 1937’de ‘Varlık’ dergisindeki çıkışları Orhan…

Devamını Oku