TOPLUM 

BEYİNLERİMİZ DE AŞILANACAK MI?

Son yıllarda beynimizin uyuşukluğu, tepkisizliğimiz, her felakete, her kötülüğe alışmışlığımız, akıntıda sürüklenen bir taşın, henüz akıntının sonuna gelmeden un ufak oluşuna benziyor. Haberleri açıp okuduğumuzda hissettiklerimizin etkisi beş dakika sonra silinip gidiyor. Belleğimiz bir noktadan sonra hayret ettiklerimizi kabulleniyor ve tepkisizlik mekanizması bilincimizi “Bak, her şey yolunda, hayat devam ediyor” şeklinde yeniden düzenliyor. Her şey çok çabuk gelişiyor. Hiçbir şeyi sorgulama kaygısı gütmüyoruz artık. Çoğunluğun tepkisi neyse tepkilerimiz ona evriliyor ve bitiyor. Okuduğumuz bir haber karşısında o an, anlık bir reaksiyon mu göstermeliyiz? Hemen gösteriyoruz. Sonra verdiğimiz reaksiyon, muhatabını bulmuş…

Devamını Oku
TOPLUM 

2020’DE TÜRKİYE’DE NELER YAŞADIK?

Türkiye’de 2020 yılında da kadın cinayetleri hız kesmedi. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre, 2020’de 471 kadın, cinayete kurban gitti. 300 kadının erkek şiddetine maruz kaldığı kesin olarak bilinmesine karşın 171 kadının nasıl öldürüldüğü kesinlik kazanmadı. Bir yanda kadına yönelik şiddet ve cinayet her yıl artarak sürerken, diğer yandan ‘İstanbul Sözleşmesi’ olarak bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin aile birliğine zarar verdiği gerekçesi ile iptaline yönelik olarak iktidarın çalışmalar yürüttüğü ortaya çıktı. Bu gelişme, özellikle kadın dernekleri başta olmak…

Devamını Oku
TOPLUM 

ADANA’NIN KURTULUŞ GÜNÜ 5 OCAK’IN ÖYKÜSÜ

Her 5 Ocak’ta eski adıyla İstasyon Meydanı ya da yeni adıyla Uğur Mumcu Meydanı’nda kurtuluş törenleri yapılır. Çoğu kez televizyonda çeşitli kentlerin kurtuluş törenleri gösterilirken, tahta silahlar ve kılıçlar ile temsili düşman askerlerini kovan Türk askerleri senaryosunun acemi tiyatrocular gibi sahnelenmeye çalışıldığına tanık oluyoruz. Geçmiş yılların birinde Adana’nın kurtuluş törenlerini izlemeye gitmiştim. Gazilerin geçit törenine tanık oldum. İçlerinde bir gaziye gözüm takıldı. İnanılmaz derecede ciddi ve vakur adımlarla yürüyordu. O yaşına rağmen büyük bir enerji içerisinde kollarını sert bir biçimde tutuyor, asker adımlarında yere sağlam basıyordu. Yüz hatlarından, hissettiği gurur…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

KÜRTLER CUMHURİYETÇİ Mİ OLUYOR?

Kürt yığını son derece politize olmuş, belki de edilmiş bir topluluktur. Ortadoğu coğrafyasında apolitik bir topluluğa rastlamanın zor olduğu da malumdur; fakat Kürtler için bu biraz daha tazyikli bir meseledir. Kürt çocukları iki dil ile yaşama kargaşasını atlatmadan henüz, politik söylemler ile baş başa kalarak bunu sahiplenir. Ekmeğin Türkçe telaffuzunu öğrenirken, beri yandan politize olmaya çoktan başlamıştır. Bu politize edilme hali de sistemli bir şey değil, aksine bir bakıma kültürlenme durumudur. Ailesinden politik bir kültürü devralan çocuklar lise ve üniversite çağında bunu daha yoğun yaşamaktadır. Lise çağında öğretmenlerinin kendilerini yok…

Devamını Oku
TOPLUM 

ŞEHİRLER KIRMIZI MEZARLIKLAR YEŞİL, REFAKATÇİ BORSASI, HALAY BAŞI ‘POZİTİFLER’…

COVID-19 GÜNLERİ (13)… Olağanüstü günler yaşıyoruz. Dünyada Covid-19 vakası sayısı 80 milyonu geçti, ölü sayısı 1,8 milyona yaklaştı. 333 bin ölümle ABD başı çekmeyi sürdürüyor. Ölümlerde ABD’yi 191 binle Brezilya, 148 binle Hindistan, 123 binle Meksika izliyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 27 Aralık akşamı açıkladığı verilere göre, Türkiye’de Covid-19 ölümlerinin sayısı 20 bine yaklaştı. Resmi açıklamalara göre, Türkiye’de Covid-19’dan günde ortalama 250 kişi yaşamını yitiriyor. Sağımız solumuz, önümüz arkamız hep Covid-19! Kimimiz ağır geçiriyor, kimimiz hafif atlatıyoruz. Bazen gencecik insanların ölüm haberlerini alıyoruz, bazen Covid-19’a yakalanan ailelerde fertlerinin birer birer…

Devamını Oku
TOPLUM 

JAPONYA’DA BİR TARİKAT VE ALINACAK DERSLER

1995’te Japonya’da Tokyo metrosuna sarin gazı yayarak gerçekleşen ve 13 kişinin öldüğü saldırıyı Aum Şinrikyo tarikatı düzenlemişti. Sarin gazı, vücuttaki sinir sistemlerinin dengesini bozup kişiyi felç ederek ölüme yol açan bir gazdır. Aum Şinrikyo tarikatı tarafından düzenlenen bu saldırıda 6 bin civarında insan bu gazdan etkilendi. 1989 yılında Japonya’da yasal statü verilmiş olan dini örgüt, dünyada büyük sansasyon yaratan saldırıdan sonra ABD, Kanada, Rusya, Kazakistan ve Avrupa Birliği tarafından “terörist örgüt” ilan edildi. Tarikata, 1999’da çıkarılan bir kanun ile Japon hükümetine ileride herhangi bir terörist saldırı düzenleme ihtimaline karşı örgütün…

Devamını Oku
EDEBİYAT TOPLUM 

ORHAN VELİ VE “GARİP” ŞİİRİ

“Bu umut özgür olmanın kapısı;/ Mutlu günlere insanca aralık./ Bu sevinç mutlu günlerin ışığı;/ Vurur üstümüze usulca ürkek.” – Oktay Rıfat Her geçen gün biraz daha fazla baskı altına alındığımız toplumsal koşullarla yaşamaktayız. Ekonomik koşullar, hayat pahalılığı, sık sık karşılaştığımız zam haberleri, enflasyon denilen canavar ve bir türlü sonu gelmeyen ekonomik paketler hangimizi garipleştirmiyor ki? Hangimiz biraz garip, hangimiz biraz şair değiliz ki? Aziz Nesin’in “Türkiye’de her üç kişiden beşi şairdir” demesi belki de bundan… Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve Ali Oktay Rıfat’ın 1937’de ‘Varlık’ dergisindeki çıkışları Orhan…

Devamını Oku
TOPLUM 

COVID-19 VE ‘MAYMUNLAR CEHENNEMİ’

‘Maymunlar Cehennemi’ filmini izlemeyen var mıdır acaba? İzlemeyenler için kısacık bir şeyler yazayım: Çok zeki ve akıllı bir maymun –Son filmde adı Sezar’dı– diğer maymunları örgütler ve maymunlar dünyanın yönetimini ele geçirir; artık, insanların maymunların kölesi olduğu bir çağ başlamıştır. Nasıl oluyor da oluyor? Akıllı maymun ve diğer maymunlar hızla örgütlenirken, ortaya çıkan bir salgın hastalık, insan ırkını tamamen ortadan kaldırma düzeyinde etkili olur ve dünya maymunlara kalır. Çok kısa sürede dünyanın en ücra köşesine kadar yayılan 21’inci yüzyılın ilk pandemisi Covid-19, ‘Maymunlar Cehennemi’ filmini hatırlatıyor bana. Sadece Türkiye’de, her…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

42 YIL ÖNCE KAHRAMANMARAŞ’TA NE OLDU?

Daha önce de bu olaylara yeterince değinip yorumlar yapmıştım. Bir kez daha olaylara, biraz da Marksist bir gözle değinmek gerektiğine inanıyorum. Kahramanmaraş olaylarına sırf bir mezhep açısından bakmak ya da bu olayları etnik açıdan yorumlamak yetersizdir. Bu açıdan bakmadan önce olayları hatırlayalım. O yıllarda yaşamış ve gelişmeleri takip etmiş biri olarak bu yaşananların nedenine “amaca yönelik tahrik odağı” kolaylığı şeklinde bakmak gerektiğini düşünüyorum. Amaç mezhebe yönelik doğrudan bir saldırıdan öte faşizme yol açmaya yönelik gerekçe sunmaktan ibaretti. Şimdi, Vikipedi’den olayları hatırlayalım: Maraş Katliamı veya Maraş Olayları, 19 Aralık ila 26…

Devamını Oku
EDEBİYAT TOPLUM 

TEREDDÜT

“Canlı mıydım? O uğursuz kıyıda/ Öldüğüm gün de bilemedim.” – Melih Cevdet Anday, ‘Teknenin Ölümü’ Yabancı olanla karşılaşma dışlamayı getirir ilkin. Bu, zamanla çekinceye dönüşür. Çekince, asimilasyona evrilir sonra: Erki elinde bulunduranın bir şok dalgası gibi kırılgan olana abanması. Anlar tiksintiyi tetikler, anlama çabası nefretle, nefret bulantıyla kirlenir. Varoluş, anlık yanan ve –belki– binlerce yıl sönük kalacak cılız ışık belirleniminin içinde kavranır: Vakayiname yazarı Roquentin üçüncül bir göz olarak bu imgelemi aktarır bize. Anlamsızlık okyanusu, bulantı, savruluş, bayılma, ölüme yakın deneyim, iç sıkıntısı ve tüm kudretiyle devinen, kaynayan, ısıran, kanayan,…

Devamını Oku