TOPLUM 

JAPONYA’DA YALNIZLIK BAKANLIĞI, DÜNYADA ‘KORONA’ SESSİZLİĞİ, KARADENİZ’DE ‘POŞETLE’ GEZMELER…

COVID-19 GÜNLERİ (15)… Dünya Sağlık Örgütü’nün, adına “Covid-19 pandemisi” diyerek yeni tip koronavirüs salgınını ilan ettiği 11 Şubat 2020’nin üzerinden 1 yıldan fazla süre geçti. Bugüne kadar 116 milyon vakanın görüldüğü dünyada, Covid-19 kaynaklı ölümlerin sayısı 2,6 milyon kişiye ulaştı. 521 bin ölümle ABD başı çekmeyi sürdürüyor. Ölümlerde ABD’yi 261 binle Brezilya, 189 binle Meksika, 158 binle Hindistan, 125 binle İngiltere, 100 binle İtalya izliyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 5 Mart 2021 akşamı açıkladığı verilere göre, Türkiye’de Covid-19 ölümlerinin sayısı 29 bin sınırına yaklaştı. Takvimler ilerliyor, günler geçiyor. Mevsimler, artık…

Devamını Oku
TOPLUM 

TURUNÇ

Gerçek adı bende saklı Hayriye’nin. Yeşil gözlerinin ışıl ışıl olduğu yıllardı. Yaşı ya dokuz, ya on Hayriye’nin. Bir bayram sabahı, bir bayram kalabalığı, dolmuşta karşılaştık. Giyinmiş, kuşanmış, saçını bağlamış, bir de taç takmış başına. Tacında kocaman, pembe bir kurdele. Eli hep omzuna astığı simli çantasında. Titrek. Dolmuşa biniyor olmanın, Atatürk Parkı’na gidiyor olmanın, deniz kıyısında yürüyecek olmanın heyecanı ellerinden okunuyor Hayriye’nin, yüzünden okunuyor. * * * “Parka mı gidiyorsunuz?” dedim. “Evet, amca,” dedi, “denizin oradaki parka”… Sustu birden. Bir yabancı ile konuştuğu için kendini mi yadırgadı, yoksa arkadaşları gülerek ona…

Devamını Oku
TOPLUM 

DURUP YÜZÜNE BAKIYORLAR MENEKŞE’NİN

Bu, Menekşe’nin hikâyesidir. Gerçek adı bende saklı Menekşe’nin. Nereli olduğu, nereden geldiği de… * * * Erken evlendirdiler Menekşe’yi. “Kız çocuğunun çok beklemesi iyi değildir” dedi ana babası. 17 yaşına değer değmez İstanbul’da yaşayan bir köylüleriyle evlendirdiler. * * * Evliliğin daha ilk aylarında ezildi Menekşe. Küfür, bağırma, itekleme… Vurma… Odaya kapatma… Kışın dışarda, bahçede bekletme… Odunla başına vurma… Sıcak ütüyü kolunu basma… Dişini kırma… * * * Menekşe sonradan anladı, sustukça şiddetin dozunun arttığını. Anladığında geç miydi? Değildi, hâlâ kaçıp kurtulmak için şansı vardı. Ama 3 çocuğu vardı gerçeği…

Devamını Oku
FELSEFE TOPLUM 

AYDINLANMADAN POSTMODERNİZME

Yeni dünya düzeninin yeni vizyonla ilgili bir iddiası var. Bu da devletlerin uygulamalarının uluslararası değerlerle norm ve haklar çerçevesinde tespit edilmesi demek. Evrensel ilkeler ise, insanla ilgili hakları ve güvenliğin sağlanmasının yanı sıra sürdürülebilir kalkınmayı da içeriyor. Bu da daha fazla sosyal yatırım, adalet, eğitim ve sağlığa bütçe demek. Örneğin, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yapılan bir kongrede bir anlamda aydınlanma felsefesinin yeniden yorumlanmasının gereğine dikkat çekilmişti. Buna göre, 20’nci yüzyıl üç temel üzerine kurulmalıydı: Demokrasi, özgürlük ve insan hakları; yani eşitlik ve adalet. Bu da; bunların sağlanması için 2000’lerde daha…

Devamını Oku
TOPLUM 

DİPLOMALI SÜPÜRGECİ

Bu, Nergis’in hikâyesidir. Asıl adı bende saklı. Eğitim aldığı lise de, üniversite de bende saklı. Çalışkan öğrenciydi Nergis. Ortaokulu, liseyi iyi dereceyle bitirdi. Annesi babası biraz inansa, o sene iyi bir test eğitimi için dershaneye gönderseydi… Ya da okulun rehber öğretmeni, “Bir sene daha hazırlan, daha iyi bir okul kazanma şansın yüksek” deseydi; daha iyi bir okul, daha geçerli bir diploma alabilirdi Nergis. * * * Acele etti. Orta halli bir üniversitenin orta halli bir bölümüne yazıldı. Alttan ders bırakmadan, iyi de derece yaparak bitirdi. Memlekete döndü. * * *…

Devamını Oku
TOPLUM 

DİLAN İLE ŞÜKRAN

Biri 16, diğeri 18 yaşında. İki Kürt kızı: Dilan ile Şükran. İkisi de evli. 18 yaşındaki Şükran’ın 8 aylık bebeği kucağında. Dilan daha yeni evlenmiş. Aynı zamanda iki elti, Dilan ile Şükran. Eşleri, –biri 21, diğeri 23 yaşında– 8 kardeşten en küçük ikisi. Yıllar önce Mardin’den göç etmiş ana-babaları. Şimdi Adana’nın bir güney mahallesinde yaşıyorlar. * * * Dilan ile Şükran… İkisi de birbirinin aynısı. İkisi de ürkek, ikisi de çekingen… Kollarında altın bilezik, gözlerinde sürme, kırmızı şal var ikisinin de üzerinde. Güldüklerinde bembeyaz dişleri… Masumiyetin beyazlığı sanki… Saf, temiz,…

Devamını Oku
TOPLUM 

GARSON MEHMET

Ay’a ne zaman çıkarız? Uzay aracımızın adı ne olur? Ay’a inen astronotumuz Ay’da şükür namazı eda edebilir mi; ilahiyat profesörlerimizle cüppeli hocalarımız, bilhassa akşamları cinayet işleyip sabah okuldaki işine dönen dekanlarımız bu konuda hazırlıklı mı, bu konuda bir fetva verebilecekler mi, ortaya bir içtihat koyabilecekler mi? * * * Konumuz bunlar değil, bu soruları sormayacağım, merak etmeyin. Gündemim geçim derdi… Sorum şu: Garson Mehmet bu akşam evine ekmek götürebilecek mi, çocuğuna harçlık verebilecek mi, öğretmenin istediği yardımcı kitabı alabilecek mi? * * * Gerçek adı Mehmet değil, gerçek adı bende…

Devamını Oku
TOPLUM 

KALBİN YOLU

“Ölümsüzlük tamamen kalbi takip etmekle ilgilidir.” – Ruhani uçuş turna kuşu çağırma vecizesi (Çin) Eski Türkler, Çinliler, Japonlar turna kuşunun ruhu iyileştiren ölümsüzlüğüne inanırlarmış. Kâğıttan yaptıkları turna kuşu maketlerini uçurup dileklerinin gerçekleşeceğini beklerlermiş. Kara günlerin ak insanları vardır ve bunlar sevgi ellerini uzatarak iyilik yolculuğuna çıkarlar. Türkiye Yardım Sevenler Derneği de kara günlerde iyilik ve sevgi elini Türkiye’nin her yerine turnalar gibi uçarlar ve ruhlarına dokunurlar insanların. İçimizde “Beni unutma!” çağrısı saklıdır, hiç aklımızda yokken bize kendini hatırlatıveren bir isim, bir anı ya da şahit olduğumuz olaylar… Çağrı geldiğinde ise…

Devamını Oku
TEKNOLOJİ TOPLUM 

YENİ MEDYADA KİMLİK SAVAŞLARI VE KARAKTER SUİKASTI

Sosyal medyaların birbirine eklenerek yarattıkları çift taraflı etkileşimin uzayı olarak yeni medya tüm yaşam alanlarını kuşatmaya başladı. Bu ortamın sakinleri için tek taraflı etkileşim katlanılmaz sayılır. Televizyon bir yana, buzdolapları, fırınlar da internete girilen, Netflix izlenmeye uygun platformlar oldular. Kafasını ekranlardan kaldırmayan bir zamanın sakinleri, bu dünyaya tüm uzuvları ve aletleriyle kaydolurlar. Yeni medya bu sırada ekrana bitişik yaşayan ses, yazı ve fotoğraf tüketicilerini kendi muhabirlerine dönüştürür. Fakat haberin kaynağı ve alıcısı aynı kişi olur çoğunlukla. Haber kuşakları, Whatsapp ihbar hatlarıyla muh(a)birlik işlevini aynı anonim kullanıcılara terk eder. Her kullanıcı…

Devamını Oku
TOPLUM 

AH KÂZIM AH!

Kentin varoşlarında bir okulda okuyordu Kâzım. Aksi, tehditkâr, içe kapanık, zor anlayan, zor arkadaşlık kuran bir çocuktu. Neredeyse bütün dersleri kötüydü. Ama aileden gelen gelenek, töre ve inançlara sıkı sıkıya bağlıydı. Çevresinin muhafazakâr olması nedeniyle dindar yetişmişti. Bu sayede kentin ezici sosyal yapısına katılmak zorunda değildi, dindarlığı onun sığınağıydı, çok boyutlu düşünmesine, sosyal risklere girmesine gerek yoktu; çünkü inançları zaten buna izin vermiyordu. Sahip olduğu çevre, ondan beklentilere uygun bir sosyal ortam sunuyordu, ne de olsa inançlar özel alandı ve herkes saygı duymak zorundaydı. İnanç ve idealleri mevcut sosyal zekâsına…

Devamını Oku