POLİTİKA TOPLUM 

İLERİCİ GERİCİLİK – DOĞU

İslamiyet öncesi dönemde göçebe yaşam tarzı, –sürekli hareket halinde olan topluluklar açısından– özel mülkiyete izin vermiyordu. Ortak kullanım alanları topluluğun malıydı. Töreler, gelenekler kısmen de olsa eşitliği savunmaktaydı. Toplumsal yapının değişmesi için yerleşik hayata geçilmesi ve ticari alışkanlıkların dönüşüme uğraması gerekiyordu. Öyle de oldu. Yerleşik yaşam göçebe toplumun yapısını alaşağı etti. Bunun en belirgin görüntüsü “kadın” konusunda yaşandı. Üretimde başrol oynayan, çadırda başköşeye oturtulan, düşüncelerine başvurulan kadından, cariye olan, tek erkek için kavgaya tutuşan ve doğurganlık özelliği dışında dikkate alınmayan, bir erkeğin şahitliğinin karşısına iki kadının konduğu evrilme yaşandı. Tanrının,…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

‘AYNEN BABA, İYİ OLDU!’

Hayri Bey, kendini muhafazakâr olarak tanımlar. Namaz, oruç, hac… İbadetini aksatmaz; ama elini dünya işlerinden çekmiş de değildir. Çalışmaya, üretmeye devam eder, vergisini verir, vergi de bu dönemde bir nevi zekât sayıldığından ayrıca zekât vermez. Pek televizyon izlemez. Ama sosyal medyayı takip etmeyi, sık sık gönderi oluşturmayı, arada bir cuma mesajı atmayı, kandil gecelerinde cami fotoğrafları paylaşmayı sever. Kafası atarsa sosyal medyada siyasete yönelik atarlanmalar da yapar. Arada bir coşagelir, sosyal medya mosyal medya dinlemez, küfrü basar. 5 şeye çok kızar Hayri Bey. – Reis’e haksızlık yapanlar, bir. – Reis’in…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

CEHALETİN GALEYANA GELİŞİ: ‘MADIMAK’

“2 Temmuz”, 1993 yılında meydana gelen Madımak Oteli Katliamı’nın yıldönümüdür. O gün, Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak için Sivas’a giden 33’ü aydın ve sanatçılar, 2’si otel görevlisi ve 2’si saldırgan olmak üzere 37 kişi, otelin yakılması sonucu hayatını kaybetti. Katliamdan iki gün önce kentte bir bildiri dağıtılmıştı. Bildiride Aziz Nesin’in o sırada başyazarı olduğu Aydınlık gazetesinde tefrika ettiği Salman Rüşdi’nin ‘Şeytan Ayetleri’ kitabından bahsedilmiş, Nesin hedef gösterilmişti. Bildiride dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin’in şenliklere ev sahipliği yapması eleştirilmiş, Nesin için “Şehirde adeta Müslümanlarla alay edercesine gezebilmektedir” ifadesi kullanılmıştı. 2 Temmuz…

Devamını Oku
POLİTİKA 

KAR YİYEN KÖR KUŞ

“Bir çift güvercin havalansa/ yanık yanık koksa karanfil/ değil, unutulur şey değil/ çaresiz, geliyor aklıma.” – Melih Cevdet Anday, ‘Anı’ Uzaktı. Çok uzaktı. Herkese çok uzak… Fakat bana değildi. Ben hiçbir yerde değildim. Evet, bir yerdeydim, ayaklarım bir kara parçası üzerinde geziniyordu ve başımda da bir gökyüzü vardı; fakat kendimi konumlandırabildiğim bir yer yoktu. Söz gelimi, tanıdığım kimseler yoktu olduğum yerde, kimseye selam vermiyordum, kimseler de bana vermiyordu. Başım önde yürürdüm, hâlâ öyle yürürüm, babamdan kalan bir alışkanlık belki de, başka mirası yoktu çünkü. Bedenim bir yerdeydi; ama ruhum sanki…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

TİRANLIK

“Otoriterliğin sahip olduğu gücün büyük bir kısmı özgür irade ile verilir. Bu gibi zamanlarda bireyler baskıcı bir hükümetin daha neler isteyebileceğine odaklanır ve bunları kendilerinden daha talep edilmeden yerine getirirler. Bu duruma uyum sağlayan vatandaş iktidara neler yapabileceğini öğretir.” – Timothy D. Synder, ‘Tiranlık Üzerine’ Büyük ve güçlü makam sahibi olmak için zeki olmak gerektiğini düşünmek bireylerin en büyük yanılgısıdır. Hayranlık duyulan güce sahip, haremindeki kadınların, hizmetkârlarının hayatını mahveden, yönettiği halkın ihtiyaçlarını görmezden gelen padişahın aslında son derece cahil, görgüsüz bir zavallı olduğunu ancak ona en yakın kişi olan haremağasının…

Devamını Oku
POLİTİKA 

DEMOKRASİ NEDİR?

Bazı kavramlar vardır ki çağın kültürel değerine dönüşmüştür. Bu kavramlar arasında “insan hakları”, “çevrenin korunması”, “eşitlik ve özgürlük” gibi örnekler vardır. Bugün yazımızın konusu olan kavram da yine çağın kültürel değerlerinden birisidir: Demokrasi. Günümüzde demokrasiye zarar verenler, doğrudan demokrasi karşıtları değil, demokrasi söylemiyle iktidara gelen demokrasi karşıtlarıdır. Dünyada öyle ülkeler vardır ki isimlerinde demokrasi kavramı olsa da rejimleri demokratik değildir. Bunlar arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Cezayir Halk Demokratik Cumhuriyeti, Bangladeş Halk Cumhuriyeti, Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Laos Halk Demokratik Cumhuriyeti, Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti, Sao Tome ve…

Devamını Oku
POLİTİKA 

BİR SONA DOĞRU

Şimdi kâr etmiyor hiçbir yalan, algı, ikiyüzlülük, mide bulandıran fetvalar, mazlumu oynamak, timsah gözyaşları… Kâr etmiyor artık ucuz kasaba politikaları, bu bezirgân saltanatı altına gizlenen sahtecilik, ruhani şarlatanlık… Tutmuyor. Bir salgın kol gezerken ölüm tehditleri, belediyelerin yardımlarının engellenmesi, sosyal medya üzerinden tehditler, yeşil toplu profillerden ne vicdana ne ahlaka ne insanlığa sığacak paylaşımlar… Oysa hepsi de nasıl ters tepiyor, değil mi? O kadar çok yarası var ki sevgili yurdumuzun… Aslında her yara bizi kanatıyor. Görünen ve görünmeyen yaralarımızı kaşıyorlar gözümüzün içine baka baka… Katlanan işsizlik, gittikçe yalnızlaşan ve ülkeden yana…

Devamını Oku
POLİTİKA 

PEHLİVANIN SIKLETİNE GÖRE

Arkadaş liberal, diyor ki: “Efendim, siyasi partinin banka hissesi mi olur? Elbette devlet el koysun o hisseye.” Koysun mu? Koysun! * Adam haklı. Siyasi partinin banka hissesi olmaz. Olur mu öyle şey, demokrasiye sığar mı bu? * Siyasi partinin özel bankada hissesi olamaz; ama siyasi partiye özel devlet olur. Böylece siyasi partinin bekçi teşkilatı olur. RTÜK’ü olur, BİK’i olur, TÜİK’i olur… * Siyasi partinin TMSF’si olur, BDDK’sı olur, Anıtlar Kurulu olur… Siyasi partinin Anadolu Ajansı olur, TRT’si olur, BOTAŞ’ı olur, Çay İşletmesi olur… Siyasi partinin operası olur, tiyatrosu olur. Siyasi…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

‘BİR GÜN TAMAMEN KANUNİ YOLLARLA İKTİDARA GELECEĞİM’

1914’teki Birinci Dünya Savaşı ile 1933’te Adolf Hitler’in iktidara gelişi arasındaki süreçte Almanya’da yaşanan sosyolojik değişim, siyasi zafiyetler, Hitler’i iktidara taşıyan muhalif partilerin hataları, ihanetleri ve toplumsal durumu anlatan bir kitaptan bahsedeceğim. Kitap ‘Bir Alman’ın Hikâyesi’. Yazarı Sebastian Haffner. Okurken ırkçılık konusunda dehşete düşeceğiniz bir nefret duygusu korkutacak sizi. Hitler’in ‘Kavgam’ kitabını okuduktan sonra, onun topluma yaşattıklarını da okumak çok daha anlamlı hale geliyor. “Şovenizm” ile ilgili yazımdaki tahlilleri yaparken insanların utanç duymaları gereken kibir nedeniyle, insanı tarif ederken söylenen “Zeki yaratıktır” yerine “Sürü psikolojisine kapılıp vahşi dürtüleriyle yaşayan kibirli…

Devamını Oku
POLİTİKA TOPLUM 

İLERİCİ GERİCİLİK – BATI

İnsanoğlu, birbirini destekleyen gelişim süreçlerinin yerine aynı denklikte gerileme süreçlerini yarattı. “İki adım ileri bir adım geri”, yerini “iki adım geri bir adım daha geri”ye bıraktı. Küçük azınlığın zorbalığıyla nihayete eren bu süreç, “âlimine gem vurulan – cahiline saygı duyulan” ilerici gericiliğin iktidarıyla sonuçlandı. Takvimler 1215’i gösterdiğinde İngiltere’de kral ve soylular arasında yaşanan yetki çatışması ayyuka çıkmıştı ve dönemin derebeylerinin (soylularının) baskısıyla İngiliz Kralı John’a Magna Carta Libertatum imzalatılmıştı. O zamana kadar mutlak otorite sahibi birinin yetkilerinin bir kısmından feragat etmesi görülmüş vaka değildi. Zamanla bu anlaşmanın tarihsel olarak önemli…

Devamını Oku