KÜLTÜR-SANAT TOPLUM 

‘ZÜBÜKZADE İBRAHİM’LERİN KORKUSUYDU AZİZ NESİN

“Gülümsemek,/ adaleti bozuk düzene,/ sessiz bir küfürdür./ Gülümseyin.” [1] ‘Kendime Öğüt’te, “Uslanma hiç, hep deli kal/ büyüme sakın, çocuk kal,” derdi. “Bi’ b.k bilmiyorsun. İşin kötüsü, bi’ b.k bilmediğini de bilmiyorsun” diyen doğruluk, çalışkanlık ve vazgeçmeme simgesi; erdem timsali üstat mizahçıydı. [2] “Böyle gelmiş böyle gitmez” diyen ‘Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz’ın, ‘Zübük’ün müellifiydi. “Zübük, kendi çıkarları için her yolu mubah sayan kişi”, “Bizim gibi avanaklar olduktan sonra, Zübük’ün bize ettiği az bile”, “Bizde bu kafa varken, bizim gibilerine bir değil, on zübük az gelir”, “Bu zübüklük bizde yaşıyor, onları…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT 

ÇARŞAMBA GÜNÜ DOĞANLAR DERTLİ OLURLAR! / ‘WEDNESDAY’

“Sevilmek mi istersin? Sakın sapma/ Şu anda gittiğin yoldan ayrılma!/ Şimdi neysen olduğun gibi ol da/ Olmadığın hiçbir şeye kapılma!” – Edgar Allan Poe, Şiirler Farklı ağaçların meyveleri tatlıdır ama kimse onların tadına bakmak istemez; çünkü farklı olana büyük bir ön yargı ile yaklaşılır ve bu ön yargılar silsilesi kulaktan kulağa, kalpten kalbe, yaşamdan yaşama büyüyerek, sapkınlaşarak, karanlıklaşarak yayılır… Görünenin ve bilinenin daha da ötesindekini görmek, kimsenin fark etmediği detayların içinde yüzmek, gerçek dünyanın en sıra dışı ve bir o kadar da olağan yansıması olan fantastik evrenlerde, ütopyalarda yaşamak, o…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT YAŞAM 

GÜLE GÜLE RIZA ABİ!

Rıza Akın’ı, yani bizim Rıza Abi’mizi çok erken kaybettik; önceki gün de Adana’da ona veda ettik. Küllerinden yeniden doğan Anka Kuşu gibiydi Rıza Abi. Adana Halkevi’nde tiyatro yaptığı zamanlar… Çok fazla anlatmasa da, 12 Eylül öncesindeki Ankara yaşamı ve 12 Eylül dönemi… Sonrasında Ekspres gazetesindeki ilan müdürlüğü… Daha sonra Oğuz Baytok ile birlikte çıkardığı Toros gazetesi zamanları… Seyhan Belediye Başkanı Ahmet Cevdet Yağ’ın basın danışmanlığı… Sonrasında ucundan kenarından yavaş yavaş başlayıp emin adımlarla zirveye doğru tırmandığı sinema ve dizi oyunculukları… Abartısız, gösterişsiz ama güzel insan olmak isteyen herkesin örnek alabileceği…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT 

‘ARTURO UI’NİN ÖNLENEBİLİR TIRMANIŞI

Ekonomik kriz ne kadar büyükse, toplumsal moral o kadar düşük olur. Ekonomik krizin Chicago’yu vurduğu yıllarda karnabahar ticareti durma noktasına gelmiştir. Önde gelen karnabahar tüccarları, işlerin yeniden nasıl canlandırılabileceğini tartışırken manavlar bile yavaş yavaş satışları tekrar canlandırmak için her yolu denemektedir. Tüccarlar, acımasız gangster Arturo Ui’nin karnabahar işine girmesinin engellenmesi gerektiği konusunda hemfikirdirler. Saygın ama yaşlanan politikacı Dogsborough, bir entrikanın yardımıyla şehirden borç almaya ikna edilir. Saygıdeğer politikacı Dogsborough kamu parasıyla onlara yardım ederken kendine sunulan hisseler yardımıyla kendini de zenginleştirmiştir. Skandal patlamak üzeredir ve Dogsborough, yolsuzluğa teslim olur. Yargılanmaktadır…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT 

GİZLENMEK ZEVKLİDİR; BULUNMAMAK FELAKET / ‘FLEABAG’

“Bence sevmeyi hepimizden daha iyi biliyorsun. Zaten bu yüzden canın daha çok acıyor.” – Fleabag “İyiyim”… Bu sihirli cümle çoğumuz için birçok zaman bir çıkış kapısı ya da bir kaçış mekanizması oluşturuyor. Derinlerde bir yerde büyük acılar, sancı dolu hüzünler taşımamıza, hissetmemize rağmen bunu kimseye göstermemek için iyi olmanın kurtarıcılığına sığınıyoruz ama şunu hep unutuyoruz: Bir çiçek, bir toprağa ait değilse orada ne kadar süre tutunabilir ya da açabilir? İşte asla bize ait olmayan duygular da bizim bedenimizde ve ruhumuzda çok zor tutunur ya da tutunmaya çalışır ama asla tam…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT 

EJDERHALARIN ATEŞİ VE KANIYLA KUTSANMIŞ BİR SOY / TARGARYENLER

“Deyiş odur ki bir Targaryen doğduğunda tanrılar yazı tura atar ve tüm dünya sonucu görmek için nefesini tutar. Ya delilik hükmeder ya da dâhilik…” – George R. R. Martin, ‘Ateş ve Kan’ Her birimiz, bize yaşadığımız dünyadan çok daha iyi gelecek, kendimizi olduğumuzdan çok daha güçlü hissettirecek bambaşka dünyaların, yaşamların hayalini kurarız. Pes etmemeyi, zayıf olmamayı, sevdiğimiz şeyler uğruna sonuna kadar savaşmayı, mücadele etmeyi isteriz. Geyik ile aslanın savaşında ürkek geyik olarak anılmaktansa, ormanın mutlak hâkimi aslanın tarafında olmak isteriz. Bazen de daha erişilmez, ulaşılmaz olana gider aklımız ve o…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT POLİTİKA TOPLUM 

HEYKEL İLE İMTİHANIMIZ!

“Heykel, mekânda girinti ve çıkıntının sanatıdır.” [1] Fernando Pessoa’nın “Hayatımı kendime yabancı bir malzemeden yapılmış bir heykel gibi yonttum” [2] satırlarıyla üzere heykelin yaşamımızdaki önemine ilişkin vurgusuna; “Hiç taş heykel ile canlanmış heykel bir olur mu? Taştan taş yapmak meziyet değil, taşı taşlıktan çıkarmaktır asıl meziyet” [3] ifadesini de eklemek gerek… Bir de Ulus Baker’in “Diyebiliriz ki heykel, taşı aldatarak yapılır” [4] ve Søren Kierkegaard’ın “Heykel, resim ve mimari gibi doğa da sessizdir; ancak her şeye rağmen duyarlı kulaklar onların konuştuğunu işitebilir” [5] saptamalarını… Kolay mı? Michelangelo di Lodovico Buonarroti,…

Devamını Oku
KÜLTÜR-SANAT TOPLUM 

“SANAT” DEYİNCE!

“Sanatın bugünkü görevi, düzene kaos getirmektir.” [1] “İnsanı sanatçı yapan şey yalnızlıktır” [2] türünden saptamaları ciddiye almayıp; “Sanatın gücünü bildiğimiz içindir ki, sorumluluğumuz büyük” diyen Anna Seghers gibi düşünenlerdenim… “Sanat daha önce yapılmamış olanı ister” vurgusuyla Theodor Adorno’nun altını çizdiği gibi, “özgür olamayışın ortasında özgürlük benzeri bir şeyi dile getirir sanat”… Ayrıca Gloria Steinem’in, “Sanat gibi, devrimler de var olanı daha önce hiç bulunmamış olanla birleştirmekten gelir”; Friedrich Nietzsche’nin, “Gerçekler yüzünden, ölmemizi önleyecek bir şey varsa o da sanattır”; Bertolt Brecht’in, “Barış, insandan yana olan tüm çabaların, tüm üretimin, yaşama…

Devamını Oku
EDEBİYAT KÜLTÜR-SANAT 

POSOFLU ZÜLÂLİ ÖZELİNDE BADE İÇME GELENEĞİ

Bir toplumun yazının icadından evvel ya da yazının kullanım sıklığı yaşadığı dönemden önceki en mühim kültür kodları saklayıcısı şifahi ürünlerdir. Sözlü gelenekte herhangi bir anlatı değişerek, bazı parçalarını yitirerek, çoğu zaman farklı kültürler ve insanlar arasında, seyahat etmesi sonucu yeni motifler adapte edilerek zenginleşir. Yazıyla birlikte insanların hem düşünsel hem de kültürel bir değişim geçirdikleri gözlenmiştir. Bu değişim sözlü ürünlerin gücünü azaltarak süregelmiştir. Günümüze değin süren bu değişimin en önemli sonuçları herhangi bir anlatının farklı anlıklarda kazandığı zenginlikleri yitirmesi olmuştur. Dilbilim alanında yeni kapılar açan Saussure, yazı için “Aynı anda…

Devamını Oku
EDEBİYAT KÜLTÜR-SANAT 

KENDİ KÜLLERİNDEN YENİDEN DOĞMAYI BAŞARMIŞ BİR ANKA KUŞU / JOANNE KATHLEEN ROWLING

“Hayat zordur, karmaşıktır, bütünüyle kimsenin kontrolünde değildir ve bunu bilmenin verdiği tevazu hayatın iniş çıkışları karşısında sağlam durmanızı sağlayacaktır.” – Joanne Kathleen Rowling, ‘Güzel Bir Hayat’ Bazen zor, karanlık, içinden bir türlü çıkamadığımız zamanlardan geçeriz. Hayatın donup kaldığını, zamanın mutlu günlerden çok umutsuz günlere doğru aktığını hissederiz. Böyle anlarda kimi zaman bir dost elini uzatır bize kimi zaman bir sevgi ya da sevgili… Bazen de bir filmin içinden ya da bir kitabın satırlarından bir karakter çalar kapımızı, aslında somut olarak yoktur ama bir o kadar da bizdendir, kendimizden… Benim en…

Devamını Oku