‘EKŞİ SÖZLÜK’, MİLLİ GÜVENLİK SORUNU MU?
-ADANA-
Bugün internet hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen Ekşi Sözlük, bundan 24 yıl önce, 15 Şubat 1999’da yayın hayatına başladı.
“Katılımcı sözlük” formatının ilk örneği olan site, ‘SSG’ rumuzlu Sedat Kapanoğlu ve arkadaşlarının projesiydi. Sözlüklerden esinlenilerek oluşturulmuş, etkileşime dayalı bir web sayfasıydı. Site üyeleri olan yazarlar – sözlük diliyle suser’lar, belli tanımlar hakkında başlık açabiliyor ve bu başlıklar altında bilgi, fikir paylaşımı yapabiliyorlardı. Forum gibiydi, ama değildi de.
“Kutsal Bilgi Kaynağı” sloganıyla sozluk.sourtimes.org adresinde yayın hayatına başlayan Sözlük; Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya platformlarının olmadığı bir dönemde biz internet kullanıcılarına ilaç gibi gelmişti. İsteyen ansiklopedik düzeyde bilgi veriyor, isteyen mizah yapıyor, isteyen başlığa uygun olarak hikâye bile yazabiliyordu! Gündem de tartışılıyordu, hayata dair detaylar da paylaşılıyordu, inceleme yazıları da kaleme alınabiliyordu, ünlüler de siyasiler de eleştiriliyordu. Ayrıca çeşitli yardım kampanyaları da düzenleniyordu.
Sözlük’te anonim olma esastı. Kayıt olurken seçtiğiniz kullanıcı adı haricinde sizinle ilgili hiçbir kişisel bilgi, hiçbir yerde görünmezdi. Dolayısıyla, örneğin gündem veya siyasiler hakkında bir şeyler yazdığınızda “Başım derde girer mi?” korkusu yaşamazdınız, şimdinin aksine… İnternet kullanıcılarının gerçekten seslerini duyurabildikleri, buram buram zekâ ve mizah kokan “entry”lerin kaleme alındığı, yazar alımında inanılmaz seçici davranılan bir serbest kürsüydü Sözlük.
Yıllar geçti, Sözlük o eski amatör ruhunu ve dokusunu maalesef kaybetti. Tasarım değişiklikleri bazı kullanıcılar tarafından beğenilmedi. ‘Ekşi Sözlük’ şirketleşti ve reklam almaya başladı. Yazar alımları çoğaldı ve sözlüğün kitlesi hafiften bozulmaya başladı. Aktroller platformda kendini belli etmeye başladı. Sözlüğün avukatı Başak Purut, ortağı olduğu şirketle ilgili eleştirileri sildirdi. Yazar bilgilerinin savcılara ve polislere verilmesi sebebiyle site yönetimi çokça eleştirildi.
Zaman değişti, Sözlük değişti ama iktidarın, muktedirlerin Ekşi Sözlük’e olan hazımsızlığı hiç değişmedi. 2006 yılından günümüze dek Ekşi Sözlük farklı zamanlarda, farklı gerekçelerle kapatıldı, engellendi veya bant genişliği kısıtlandı. Kimi zaman gençleri uyuşturucuya özendirmekle suçlandı, kimi zaman manevi değerlere hakaretle. İnsanların fikirlerini özgürce, korkmadan ifade edebilmesi zaten iktidarların her daim korkulu rüyası olmuştur.
Ve tarihler 6 Şubat 2023’ü gösterdiğinde Türkiye, Kahramanmaraş merkezli depremlerle derinden sarsıldı. Bu sarsıntının ve arkasından gelen toplumsal bunalımın etkisi tabii ki internet ortamında da hissedilecekti. Nitekim felaketin ardından geceyi deprem bölgesinde geçiren bir subay, Ekşi Sözlük’e tanık olduklarını yazdı. Yaşadığı çaresizlik ve öfke kelimelerinden anlaşılıyordu.
Herhalde bu “entry” üzerine, 23 yıldır sansürden başka iş yapmayan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (BTK) 26 Şubat’ta Ekşi’ye erişim engeli getirdi!
Komedi bu kadarla bitmiyor… 2 Mart’ta 4. Sulh Ceza Hâkimliği, erişim engelinin kaldırılmasına hükmetti. 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararını inceleyen Ankara 5. Sulh Ceza Hâkimliği ise sözlüğe erişim engeli getirilmesi kararını onadı. Yani Ekşi Sözlük açılamadan yeniden kapandı!
Ekşi Sözlük CEO’su Başak Purut, “Yasalara uyuyoruz” minvalinde bir açıklama yaparken internet kullanıcıları bu erişim engelinin sebebini merak ediyordu. Bu sırada BTK yetkilileri, sağ olsunlar, lütfedip bu engelin sebebini açıkladılar: Ekşi Sözlük, 5651 sayılı İnternet Kanunu gereğince, “Cumhurbaşkanlığı veya milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle kapatılmış!
Diplomasinin yerlerde süründüğü, ordunun kâğıttan kaplan haline geldiği, Afganların, Suriyelilerin sınırlarımızdan vızır vızır geçtiği, terör örgütlerinin kol gezdiği ülkemizde Ekşi Sözlük, bir milli güvenlik sorunuymuş!
Bu yazıyı yazdığım gün, Ekşi Sözlük’ün engelinin 49’uncu günü. Fakat siteye eksisozluk2023.com alan adından girilebiliyor. Sözlük yöneticilerinin, yazarların hak ve özgürlüklerini kısıtlayacak yeni kurallar koyacakları da konuşuluyor.
“Suser”ları susturmanın bir çözüm olmadığını, Ekşi Sözlük adının iktidardan da, site yöneticilerinden de büyük olduğunu herkesin bilmesi gerekiyor!
