Kategori: EDEBİYAT

“Ben, benim ve olduğum gibi olmalıyım!” – Küçük Feministin Kitabı Uzun sıcak yazı bozkırın kalbinde geçirirken okumalar beni bambaşka okumalara taşıyor. Günlerdir dergiler arasında gezinip duruyorum. Notos’un edebiyatın yürüyen kadınları, Ecinniler’in Türkçe edebiyatta feminist dalgası, Kitap-lık, bazen eski sayıları dergilerin… Lacivert’in Bildungsroman dosyası gibi… “Ben, benim ve olduğum gibi olmalıyım!” Ecinniler’in ‘Türkçe Edebiyatta Feminist Dalga’ dosyasında karşıma çıktı, feminist anlayışın çocuk edebiyatına yansımaları. Nilay Özer, çocuk edebiyatındaki feminist yansımalardan söz ederken on – on beş kadar yazarı ve eseri anıyordu. İşte o eserlerden ikisinden ve kitaplara ulaşmak için Dost’ta çocuk…

Devamını Oku

Kaptan, motoru erkenden çalıştırıp perona sigara içmeye indi. Peronda hareket saatini bekleyen yolcular, uğurlamaya gelenler, çığırtkanlar, sivil-resmi belediye görevlileri, seyyar satıcılar, terminal görevlileri nereye yöneleceği kestirilemez halde kâh dalgalanıyor kâh duruyor, her kafadan bir ses çıkıyordu. Öyle ki otogar binasının tavanında bulunan Türk üçgenlerindeki çıkıntılara tüneyen kuşların cıvıltıları ve koridordaki dev saatin tik takları işitilemez durumdaydı. Erkenden yerlerini alan yolculara kısa bir süre sonra motorun gürültüsü ve ısısı huzursuzluk vermeye başladı. Muavin elinde liste, dışarıdaki uğultulu insan kalabalığını sakin tavırlarla yararak otobüse bindi. Elindeki listeden son kontrolleri yapmaya başladı. Yolculara…

Devamını Oku

Adını “Lale” koyarken babası nerden bilecekti, kızının “lâl” olduğunu. “Ahraz”dı o, sadece konuşmadan mütevellit insanoğlu için “başka”ydı. Çıkardığı garip sesler, tuhaf bakışlarla susturuluyor, varken yok yazılmanın dışlanmışlığını yaşıyordu. Olsa da olmayabilirdi. Edilgen fiillerin yitik failiydi o: Lale! Saçları uzun, hayallerinin ömrü kısaydı. Duyabilseydi, severdi türküleri. Görmenin şükründe, sessizliğe mülteci… Hiç evlenemedi. Hayat, tek anlamını, şahidini, kılavuzunu da almıştı elinden. Sebebini yitirmişti. Kucağında can verirken, gözyaşları içinde, yanağını okşamak için ne kadar zorlamıştı bedenini annesi. Göğsü inip kalkarken, sonunda elleriyle, “Güzel kızım, bensiz nasıl yaşayacaksın?” diyebilmişti. Çaresizce kıvranırken Lale, annesinin öldüğünü,…

Devamını Oku

Filistin asıllı Suriyeli tarihçi Teysir Halef’ın kurgusal eserleri, onun tarihsel araştırma deneyiminin bir uzantısı olarak ortaya çıkıyor. Yakın zamanda Ökkeş Hengil’in Arapça aslından Türkçeye çevirdiği ve Loras Yayınları tarafından yayınlanan ‘Darwin’in Serçeleri’ isimli romanda da yazarın tarihsel altyapısı açıkça görülmektedir. Teysir Halef, bizi bu romanında 19’uncu yüzyıla götürüyor. 1893 yılında Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfinin 400’üncü yıldönümü kutlama törenleri için Chicago’da uluslararası bir fuar yapılmasına karar verilir. “Dünya Kolomb Fuarı” adı verilen bu etkinliklere Osmanlı Devleti de davet edilir. Romanın ana fikirlerinden birisi, kendini üstün gören Batı kültürü ve Doğu kültürünün…

Devamını Oku

“Göremeyeceğimiz günler için dövüştük/ kavgamızın şiir olması bundan.” [1] Erol Aslan, dostumdur. Ancak bu satırlar; o, dostum olduğu için değil, ‘Gecenin Karanlığında Güneşi Uyandıranlara’ başlıklı dizelerden mülhem kaleme alındı. Neden mi? Dikkatle okuduğunuzda ozanın dizeleri biz(ler)e, öncelikle sanatın gücünü anımsatıyor. Nasıl mı? Örneğin II. Dünya Savaşı’nda Alman orduları tarafından kuşatılan Leningrad’da Sovyet besteci Dimitri Şostakoviç’in ‘Leningrad Senfonisi’ en zor gülerde bile umudun, direnişin simgesi haline gelmişti. Sanatın gücü tam da buradadır. Mesela Bob Dylan’ın 1960’larda seslendirdiği ‘Blowin’ in the Wind’indeki “Daha kaç yıl kök salsın ağaç bahar açıncaya dek/ daha…

Devamını Oku

Didem Madak, 8 Nisan 1970’te İzmir’de öğretmen anne-babanın ilk çocuğu olarak dünyaya gelir. Madak, kendi yaşamını “Ben hayatımın bir bölümünü ev hanımı, bir bölümünü serseri, bir bölümünü de kendini uhrevi meselelere vakfetmiş bir rahibe gibi geçirdim.” sözleriyle anlatır. (Madak, 2015: 355) Altı yaşındayken kız kardeşi Işıl dünyaya gelir. Kardeşi Işıl, Didem Madak’ın yaşamında önemli bir yere sahiptir. ‘Ah’lar Ağacı’nda yer alan ‘Karınca Kumu’ şiirindeki “Kardeşim, biriciğim, kimse yoksulluğu benim için/ böyle sevimli kılmadı şimdiye kadar.” ve “Kardeşim, biriciğim, sen olmasan,/ ablanın kâbuslarını kim hayra yorardı?” (AA, 62) dizeleri bu önemi…

Devamını Oku

Notos derginin son sayısında toplumsal dönüşümün olmazsa olmazı kadınlar ve yaşadıkları çevreyle olan bağları “flanöz” kavramıyla ele alınmış. Esasında bu kelime, “flanör” kelimesinin kadınları niteleyen değişimi. Flanör ya da flanöz, sokaklarda aylakça gezen kimse demek fakat bu aylaklık anlamsız bir eylemden öte, düşünsel bir aylaklık! Bir kenti, bir caddeyi, bir sokağı… Kimsenin dikkatini çekmeksizin gözlemleyen, inceleyen kimseler için kullanılmakta. Merak duygusu, insanların öğrenmesindeki itici güç şüphesiz… Bu duygunun erkeklerde küçük yaşlarda pekiştirilmesi, desteklenmesi ya da engelleyici bir tutumla karşılaşmaması aşkınlığı var etmiş. Kadınlar ise merak duygularını bastırmak zorunda kalarak toplumdaki…

Devamını Oku