Kategori: EDEBİYAT

Güneş çoktan kavurucu ışınlarını toparlayıp eflatun dağların ardındaki sığınağına çekilmeye başlamıştı. Yeryüzünde bütün gün hüküm sürdüğünden, ısınan topraktan yükselen buğu ufukta yanılsamalar yaratıyordu. Gökyüzünün uzak kısımlarında portakal rengi bir hüznün çizgisel nağmeleri asılı kalmıştı. Kuşların çoğu, günlük mesailerini tamamlamış beyaz yakalıların huzuru içinde yuvalarının sıcaklığına teslim etmişti kendini. Yolunu şaşıran tek tük aceleci kuşun çığlıkları sessizliği yırtıyordu. Biraz sonra yerlerini, gece kuşlarına bırakacaklarını müjdeliyorlardı. Uzaktan, çok uzaktan, yalpalaya yalpalaya, tozu dumana katarak gelen minibüsün aksırıklı tıksırıklı motor gürültüsü ile şoför Mehmet Emin’in etraftaki esnaflara selam vermek için arada bir bastığı…

Devamını Oku

“Yazar adlandırılamaz: Adlandırılmak istenildiğinde bizim bu ismi kullanmamıza izin verir; ama kendisi bu adın ardında durmaz, sonsuza değin adsızlığa sığınır.” – Tzvetan Todorov Yirminci yüzyıl, edebiyatın eleştiri alanında, önemli atılımların ve açımların yaşandığı çağdır. Edebi eserdeki tek boyutlu inceleme yöntemleri (sanatçı-eser-devir); öncesinde edebi eser, çevresinden yalıtık, salt esere yönelik (Sartre’ın ifadesiyle kendi-için) çalışılmasına izin vermemiş; sanatçının kimliği bir kenara bırakılarak, eser, dilbilimsel noktalarıyla, biçimsel yönleriyle ve psikolojik, felsefi boyutuyla ele alınmamıştır. Yirminci yüzyılda, görme biçimlerinin değişmesi, bu ele alışı, okurun, Eco’nun güzel bir şekilde ifade ettiği “nitelikli okur”un esere daha…

Devamını Oku

Tabancamı kaptığım gibi fırladım dışarı. Soluk almakta zorluk çekiyordum. Ağır aksak adımlarla, olabildiğince hızlanarak geçtim yolu. Akşam olmak üzereydi. Tek tük araba farları, o da uzaktan görünüyordu. Eskiden hem araba hem de insandan geçilmeyen sokaklardı buralar. Hele bugünkü gibi bahara dönmeye başlayan günlerde enerji herkesten ve her şeyden fışkırırdı. Delifişektim ben de. Bendine sığmayıp taşanlardan… Kasabadan şehre zevk olsun diye 5-6 saat yürür, yemek yer, sonra geri dönerdim. Etrafı çevreleyen dağlara tırmanır, yer içer, sonra da göğü yorgan yapıp altında yatardım. Gecenin karanlığında pırıl pırıl parlayan yıldızlarla konuşurdum kaybolana dek.…

Devamını Oku

Hafta sonu, günlük yaşamın pratiklerinden uzaklaştığımız zaman dilimi… Bir edebiyatçı olarak benim de hafta sonu okumalarım, rutinim Türk edebiyatından eserler okumak olduğundan onun dışına çıkmak olarak biçimleniyor. Her şeyin gayet normal(!) olduğu bu hafta sonu okumam, geçen ay Ankara’daki Dost’tan yeni çıkanlar bölümünden seçtiğim Sally Rooney’nin ‘Normal İnsanlar’ adlı romanı oldu. The New York Times’ın çok satanlar listesindeki bir roman bu. The New York Times’ta Ellen Berry imzalı bir yazıda, “Prekarya’nın Jane Austen’i” olarak tanımlanmış Sally Rooney. Prekarya’nın İngiliz ekonomist Guy Standing tarafından ortaya atılan “güvencesizler topluluğu” olarak çevirebileceğimiz yeni…

Devamını Oku

Sabırsız bir ifadeyle saatine baktı. Sigarasını ivecen hareketlerle küllüğün içinde ezdi. Amasra işi şimşir ağacından derin küllük ağzına kadar dolmuştu. Boş olsaydı konkav tabanındaki parlak cilanın yerini alan kararmış çizikler çok rahat görülecekti. Pencereye yaklaştı. Desenleri solmuş, kesif sigara kokulu, yer yer çıngı delikleriyle defolu perdeyi bütünüyle açmadan, eliyle hafifçe çekerek dışarıya baktı. Pencerenin kirli camlarından sokağın başına kadar olan kısmı çok rahat görebiliyordu. Gözleri daldı. İnceden bir yağmur başlamıştı. Bir kez daha saatine baktı. Yalnızca dört beş dakikası kalmıştı. Hızlıca ahşap merdivenlere yöneldi. Çabucak basamakları tüketti. Acıyla inleyen ahşap…

Devamını Oku

“Anlaşılmayacaksın, ey kanatsızlık!” E.  Â. Tembelliğin sınırını zorlayan “Yapacak bir yığın işin var” demeyip en azından sözde de olsa “Yapılacak bir yığın iş var yarın” diyor. “Zıbar, erken kalk ve konforum için senin sonsuz ‘Hayır’ diyememeni kullanmama izin vermeye devam et” demiyor da. “Aptal mıyım?” Öyle sanıyor. Ellerimi dizlerime vurup isyansız bir “Evet”le kalktım. Odamın kapısı, elbise, kitap, terlik, yerdeki ıvır zıvırdan zor açılıyor. Eşyalar dağınıklık karşısında ayaklanmış da içerden kapıyı kapatarak protesto çekiyor sanki! Hiç uğraşmadan yatabileceğim kadar yer açtım kendime yatakta. Kolumun altında bir sertlik… Dergiyi de okuyamadım…

Devamını Oku

Arabanın bu yolculuğu kaldıramayacağı belliydi. Nitekim öyle de oldu. Kar ya da yağmurla bozulmuş dağ yollarındaki her çukur bir vidayı gevşetmiş olmalı ki çok da bilmediğim bu yerde motor aniden sustu. Tırmanış sırasında olsa işim çok daha zor olurdu; ama neyse ki inişte oldu. Böylece arabayı nispeten güvenli sayılabilecek bir yere yanaştırabildim. Öğle güneşi oldukça berrak… Yayla sayılacak bir yer olmasa da havada keyifli bir serinlik ve esinti var. İleride büyükçe bir dere görünüyor. Sesi görüntüsünden önce gelmişti. Alabildiğine yeşillik bir alan… Ağaçlar çok sık olmasa da etrafa dağılmış halde…

Devamını Oku

Ahmet Hamdi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin dördüncü kuruluş yıldönümünde, 23 Nisan 1927’de Diyarbakır’da doğdu. Bebekken annesi Sâre’yi kaybetti, bu yüzden hayatı babasının yeni eşleriyle devam edecekti. Sekiz kardeşin en küçüğü olan Ahmet Hamdi, babasının memur olması nedeniyle Diyarbakır’dan sonra Siverek’le tanıştı. Okuma yazmayı ilkokula gitmeden önce öğrenen Ahmet Hamdi, ortaokulu Urfa’da, liseyi yatılı olarak Afyon’da okudu. ‘Ahmet Hamdi’ adı büyük bir kitleye pek de tanıdık gelmemiş olmalı. O, edebiyat çevrelerinde, başka bir adla tanınan, ilk şiir kitabıyla da Türk şiirine damga vuran efsane şair Ahmed Arif’tir. Şiir sanatında ilk Afyon’da…

Devamını Oku

Çocukluktan eşkıyalığa, oradan da kahramanlığa giden bir destan tipolojisine geçiş; İnce Memed’de daha yoğun bir şekilde görüldüğünde, ilk iki yazıda daha çok İnce Memed 1’e değindik. İnce Memed 2’de düşmanın gücü, boyutu ve ismi değişecek fakat aynı kalacaktır. Memed, dağlara çıktıktan sonra Anavarza’ya geçmiş ve daha önce tanıdığı Koca Osman’ın evine gelmiştir. Burada, aynı İnce Memed 1’de olduğu gibi, yazar Koca Süleyman ve Koca Osman tipolojileriyle destanlardaki bilge kahraman tipine dikkati çeker gibidir. Dede Korkut Kitabı’ndaki Dede Korkut’un yerini yol gösterici Koca Süleyman alır önce. Şimdi de Vayvay Köyü’nün büyüklerinden…

Devamını Oku

Az önce gelen cesedin otopsi raporu için bu akşam da eve erken gidemeyeceğim. Canım sıkıldı açıkçası. Kaç gündür gelen cesetler ve onların otopsi raporları iyice yordu beni. Arkadaşlarla buluşup iki tek atma hayalimi bir gün daha ötelemek zorundayım. Bir günle kalırsa tabi! Şehrin çivisi çıkmış durumda. Hemen hemen her gün çok sayıda ve tuhaf biçimde ölen insanlar geliyor. Suyundan mı havasından mı, bilemiyorum; ama önü de pek alınamıyor. Bunun için çaba sarf eden var mı, ondan da emin değilim. Açıklaması zor olan her ölüm, adli tıp morgunda alıyor yerini. Çok…

Devamını Oku