DOLAR 8,5 LİRAYA YAKLAŞTI, UMUR TALU’DAN ‘CORONA’ KİTABI, FUTBOLUN KAYBEDENLERİ…
-ADANA-
COVID-19 GÜNLERİ (11)…
30 Ekim’de İzmir Depremi’yle sarsıldık. Ölülerimiz, yaralılarımız, enkaz altında olanlarımız var. Çok üzgünüz. Kalbimiz İzmir için çarpıyor.
İlginç zamanlardan geçiyor Türkiye ve dünya. Gram altın 500 lirayı aştı; dolar 8,5 liraya, avro 10 liraya yaklaştı. TL değer kaybettikçe ülke olarak daha da fakirleşiyoruz.
Son bir haftadır dünyada önemli gelişmeler yaşanıyor. Fransa’daki saldırıların ardından Kanada’da Orta Çağ kostümü giymiş bir kişi kılıçla 2 kişiyi öldürüyor, 5 kişiyi yaralıyor. Viyana’da IŞİD sempatizanı grubun saldırısında 7 kişi ölüyor, çok sayıda kişi yaralanıyor. Sembolik eylemler…
Tüm bunlar olurken koronavirüs günleri de yaşanmaya devam ediyor. Dünyada koronavirüsten ölenlerin sayısı 1,2 milyonu geçti. Ölümlerde 232 binle ABD başı çekerken; ABD’yi 161 binle Brezilya, 123 binle Hindistan, 92 binle Meksika takip ediyor. Avrupa yeniden karantina günlerine döndü, birçok ülke sokağa çıkma yasaklarını yeniden uyguluyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 2 Kasım akşamı açıkladığı verilere göre ise, Türkiye’de koronavirüsten ölenlerin sayısı 10 bin 402.
‘İNSANLIĞIN SALGIN MACERALARI’
Tam da bugünlerde gazeteci Umur Talu’nun ‘Senin Adın Corona Olsun’ kitabı, Literatür Yayıncılık etiketiyle raflardaki yerini aldı. Kitapta “İnsanlığın Salgın Maceraları” anlatılıyor. Tanıtım bülteninde, “Belki ilginizi çeker buradaki ‘örülmüş hikâyeler’; biraz nefes alabildiklerinde, sağlık çalışanları da, kendi tarihi yolculuklarına dair izler bulabilirler. ‘İnsanlığın Salgın Maceraları’ geçmişe, bugüne ve geleceğe dair küçük pencereler açıyor” diye yazıyor. Biliyoruz ki Covid-19, bunun gibi daha birçok esere konu olacak önümüzdeki günlerde de. Bizler bugünleri yaşadıkça daha çok şey biriktireceğiz.
Biriktirmeye devam ediyoruz. Ajandamıza biraz göz atalım:
– Dünyada koronavirüse karşı geliştirilen aşıları deneyenler yaşadıkları tecrübeyi anlattılar. Denekler, en çok yüksek ateş, baş ağrısı ve bitkinlik semptomlarını hissettiklerini söylüyor. Aralarında aşırı titremeden dolayı dişini kırdığını ve 40 derece ateşte yattığını söyleyenler de var.
– ABD merkezli medya kuruluşu Bloomberg; Kahire’den İslamabad’a kadar tarımsal gıda alıcılarının Covid-19 salgını sebebiyle tedarik zincirlerinin zarar görmesi endişesinden dolayı gıdaya ciddi yatırımlar yaptığını yazdı.
– ABD’de yer alan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ndeki (MIT) bilim insanları elektrikle çalışan bir yüz maskesi üretti. Kullanıcılarının sıcaklığı hissetmemesi için yalıtkan bir maddeyle kaplanan maskede bulunan bakır levha 90 dereceye kadar ısınarak havadaki koronavirüsü öldürüyor.
‘DIŞ’TAN UZAK ‘İÇ’E YAKIN
Sağlık ekonomisi üzerine çalışmaları bulunan MEF Üniversitesi’nden Prof. Dr. Onur Başer’in ‘Nüfus Yoğunluk Endeksi ve Bu Endeksin Covid-19’un Dağılımı Üzerinde Kullanımı’ konulu bir araştırması yayımlandı. Araştırmadan çıkan sonuç, insanların pandemiden dolayı büyükşehirleri terk etme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Prof. Başer, “Şehirlerde sıkışıklık yüzde 10 arttığı zaman, Covid-19’un yayılım hızı yüzde 6,7 artıyor. Bu nedenle insanların büyükşehirlerden uzun bir süre daha uzak kalmak isteyeceğini tahmin ediyoruz. 15 milyondan fazla nüfusa sahip İstanbul, nüfus yoğunluk endeksine göre ilk sırada yer alıyor. Örneğin, Esenler’deki yayılım hızının Beşiktaş’tan iki kat fazla olduğunu gözlemledik” diyor. Covid-19, bizi “iç”imize yakınlaştırdıkça “dış”ımızdan daha çok uzaklaştırıyor. Kalabalık, artık bizim “düşmanımız”.
Ajandamıza bakmayı sürdürelim:
– ABD’li uzmanlar; Covid-19 pandemisinin psikolojik serpintisinin doğum oranlarının düşmesi, insanların daha uzun süre bekâr kalması ve cinsiyet eşitsizliğinin artması olacağını tahmin ediyor.
– İngiltere’de yapılan bir araştırma, koronavirüsü yenen kişilerin hastalığı atlatamadığını ortaya koydu. Bilim insanlarının yaptığı araştırmada, Covid-19’u yenenlerin beyinlerinin yaklaşık 10 yıl yaşlandığı sonucu çıkarken IQ’larının da düştüğü belirlendi.
FUTBOL EKONOMİSİ DE ÇÖKÜŞTE
Covid-19, birçok şeyi etkilediği gibi futbol dünyasını da sarsmaya devam ediyor. Birçok ligde uzun süredir maçlar seyircisiz oynanırken, bazı liglerde ise az sayıda taraftar tribünlere girebiliyor. Kulüpler maddi olarak zor durumlar yaşarken, futbolcuların değerleri de eriyor. Dünyanın önde gelen danışmanlık şirketi KPMG, Covid-19 salgınının dünyadaki en değerli 500 futbolcusuna etkilerini araştırdı. Şubat 2020 yılında en değerli 500 futbolcunun toplam değeri 20 milyar 714 milyon avroyu bulurken, 8 aylık salgın dönemde oyuncuların değerinde yüzde 10,3’lük bir düşüş yaşandı. Şubat-mayıs ayları arasında ise bu düşüş yüzde 19,6’ya kadar çıktı. En değerli futbolcu sıralamasında zirvede 200 milyon avroluk değeriyle Kylian Mbappe yer alırken, Raheem Sterling 138 milyon avroyla ikinci, Jadon Sancho da 135 milyon avroluk değeriyle üçüncü sırada kendine yer buldu. En büyük değer kaybını Neymar yaşadı. Brezilyalı oyuncunun değeri 18 milyon avro düşerek 130 milyon avroya geriledi. Neymar’ın ardından ise en çok kaybı yaşayan futbolcu, Lionel Messi oldu. Arjantinli yıldızın değeri 10 milyon avroluk kayıpla 114 milyon avro oldu. Uzmanlar, pandeminin devam etmesi durumunda düşüşün süreceğini söylüyor.
KORKU VE KAYGININ SEBEBİ BELİRSİZLİK
Covid-19 pandemisi şüphesiz herkesin biyolojik sağlığı kadar ruhsal sağlığını da derinden etkiledi. Salgının bireyler üzerinde ciddi olumsuz duygu durumu değişikliklerine yol açtığına dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Sermin Kesebir, korku ve kaygıların altında en çok belirsizliğin olduğunu vurguladı. Pandemi sürecinin her türden bağımlılık için risk etkeni olduğunu belirten Prof. Kesebir, özellikle bağımlılığa neden olacak davranışlardan uzak durulması gerektiğine işaret etti. Prof. Kesebir’e göre kaygı giderici, yatıştırıcı her tür ilaç ve maddeden uzak durulmalı; sosyal medyada amaca yönelik olmayan aktivite ve zaman kısıtlanmalı. Prof. Kesebir; iyi uyumayı, düzenli beslenmeyi ve fiziksel aktivitenin artırılmasını tavsiye ediyor. Bu süreçte arkadaş ve akrabalarla duygu ve düşünce paylaşımının önemi de büyük.
BALIKESİR, LALAPAŞA, DENİZLİ VALİSİ, CEM YILMAZ…
Biraz da koronavirüs günlerinin Türkiye’deki fotoğraflarına bakalım:
– Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Balıkesir’de koronavirüs vakası sayısının düşük ve ölümlerin az olmasına ilişkin, “Bu kentimizde 65 yaş üstü nüfus fazla; ancak hepsi yüksek derecede eğitimli kişiler. Kendilerini çok iyi koruyor ve kuralları hiç eksik etmiyor” dedi.
– Öğrencilerin uzaktan eğitim problemi Türkiye’nin her kentinde yaşanmaya devam ederken; Edirne’nin Lalapaşa ilçesinde internet sıkıntısı nedeniyle uzaktan eğitime katılamayan öğrenciler, ilçedeki nikâh salonuna giderek belediyenin internetini kullanıyor.
– Koronavirüs nedeniyle 14 gün izolasyon sonrası çalışmaya başlayan Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli 30 yaşındaki beyin ve sinir cerrahisi uzmanı Dr. Ahmet Akbaş hayatını kaybetti. İstanbul Tabip Odası, “Önceden bilinen ek bir sağlık sorunu bulunmayan genç bir hekimin ani ölümünün Covid-19’un komplikasyonları ile ilişkili olabileceğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.
– Denizli Valisi Ali Fuat Atik’in “Neden masken yok?” sorusuna “Gebermek istiyorum, canıma yetti” karşılığını veren esnaf Üzeyir Yazır, “Maske benim son derdim, benim asıl derdim geçim” dedi.
– Ünlü komedyen Cem Yılmaz, sosyal medyada yaptığı paylaşımda, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya ‘pandeminin savaşçıları olan sağlık çalışanları için ücretsiz söyleşi veya moral toplantısı düzenleyebileceği’ teklifini iletti.
SONBAHARIN UĞULTUSU
Ekim bitti, şimdi kasımdayız. Sonbahardan kışa doğru adım adım ilerliyoruz. Kâh o mevsimde kâh bu mevsimdeyiz. Neşelenelim diyoruz; hüzünleniyoruz. Bir Ahmet Muhip Dıranas şiiri uğulduyor kulaklarımızda:
“Bu ne yeşil, ne mavi bu, ne sarı? Yolumuzda./ Nasıl koyup gitmeli bu denizi, bu kırları?/ Uğulda, uğulda, uğulda sonbahar rüzgârı,/ bir dal kırabilir misin bakalım, gönlümüzde?/ Bu şarkılar, bu hâlis sözler varken, dilimizde.”
