Yazar: Gökçe GÖKALP DOĞAN

‘Soyut’ dergisinde yayımlanan “Unutulan”, Oğuz Atay’ın 1972 yılında okurla paylaştığı ikinci öyküsüdür. Yıldız Ecevit, ‘Ben Buradayım / Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası’ adlı eserinde bu öyküsünün akıldışı ögeyi en uçta kullandığı öykü olduğunu belirtmiş; öyküyü sürrealist bir resim olarak tanımlamıştır. (s.482) Öykü, tavan arasına eski kitaplara bakmak için çıkan bir kadının yaşadıklarına odaklanır. Tozlanmış, örümcekli bir karanlığın içinden sevgilisine tavan arasında olduğunu iletir ve sevgilisinin uzattığı fenerle aydınlanan bu yerdeki fotoğraflar, eski eşyalar, ayakkabılar, kitaplar ve sonrasında fark ettiği çürümüş bir ceset zamansal geçişlere kapı aralar. Ceset, kadının eski…

Devamını Oku

Bellek, kişisel tarihimizi saklı tuttuğumuz bir kutu adeta. Bir sayaç. Bir noktada işlemeye başlıyor ve ölüm dediğimiz biyolojik tükenişle birlikte son buluyor. Tabii, ölümün bir tükeniş mi, evrene başka bir biçimde dönüş mü olduğu tartışılır. Belleğin insanın boşluktaki başlangıcını anlamlı bir hale getirdiğini, hayatına yön vermesini kolaylaştırdığını söylemek mümkün. Belleğimizde yer eden her bilginin tecrübeler üzerine kurulu olması ise belleğin yaşanmışlıkların kodlandığı bir derinlik olduğunu gösterir. İlkel bir öğrenme yöntemi olan koşullanma yoluyla öğrenmeler bu sürece dâhil edilebildiğinden hayvanlarla farklılığımızın bu noktada söz konusu olmadığı ortada. Farklılaşma bu tecrübeler üstüne…

Devamını Oku

Postmodernizm eklektizmden yararlanan, modernistlerin aksine sanatçının ölümü üzerinde duran bir akım. Yeni bir eser üretmekten ziyade var olan malzemelerden yeni yapılar meydana getiren bu akım, dünyada 1960’lardan sonra, edebiyatımızda ise 1980’lerden sonra tartışılmalara konu olmuştur. Postmodernizm ile birlikte Aristo’dan günümüze uzanan sanatın taklit etme görevi ortadan kalkmıştır. Tıpkı Nietzsche’nin dediği gibi “Sanat doğanın taklidi değildir; tersine ona yapılan bir ektir, kendisini aşmak üzere yanına dikilen fizikötesi bir ekidir doğanın” anlayışı sanata hâkim olmaya başlamıştır. Sanat akımlarının bir felsefi anlayış etrafından biçimlendiğini göz önünde bulundurursak postmodernizmin de Nietzsche’nin anlayışından, nihilizmden esinlendiği…

Devamını Oku

“Geride bıraktığımız, bize yıllar boyu mutluluk vermiş bir güzelliğin yıkıntısı. Kurtarmak için parmağımızı bile oynatmağa davranmadığımızdan yıkılıp yok olmuş bir güzellik. Bir güzellik daha, demek gerekir. Yaşamak, durmadan ardında yıkıntılar bırakarak bir yerden bir yere gittiğimizi sanmak mıdır?” Bilge Karasu’nun da içini doldurmaya çalıştığı, kafasını epey meşgul etmiş bir uğraş bu yaşamak uğraşı. Yazılmış bütün metinler, yaşamın ve yaşamanın gizini fısıldamaktan öte bir şey yapmazlar aslında. Edebi metinlerde, bir yaşama kapı aralarken yaşamanın ne olduğu ya da olmadığını üstü kapalı biçimde okuruz. Görünenin ardındaki gerçekliği sözcüklerle ifade etmenin ne denli…

Devamını Oku

“Taliban, komedyen Khasha Zwan’ı öldürdü” şeklinde servis edilen haberlere rastlıyorum birkaç gündür. Bahsedilen ismin bir araç içinde, silahlı iki adam arasında götürülmek üzere olduğunu ve yüzüne vurulduğunu gösteren kısa bir videoyla paylaşılmış bu haberler. Detaylı bilgi almak için kısa bir arama yaptığımda haber içeriğinin değişiklik gösterdiğini fark ettim. Kimi kaynaklar bu durumun bir iddia olduğunu söylerken, kimisi Taliban’ın yalanlayıp sonrasında kabul ettiğini söylüyor. Bazı kaynaklar ise Khasha Zwan’ın komedyen olmadığını, polis olduğunu, insanları güldüren kısa videolarının yayılmasıyla birlikte yakalanıp öldürüldüğünü aktarıyor. Burada Khasha Zwan’ın –komedyen olmasa bile– insanları güldürebilmesi ve…

Devamını Oku

Bazı şairler, bazı şiirler hayatınızın tam ortasından geçer. Dokunmanın ötesinde bir gerçekliğin şaşkınlığını taşırsınız okurken. Birisi sanki size dair ne kadar giz varsa, aklınızın bir kenarında asılı kalan unutamadığınız ne kadar an varsa kalemiyle açık ediverir. Aynı hüzünlerin yaşandığı başka evlerden, başka kalplerden haberdar olunca rahatlamayla karışık bir sızı titretir içinizi. Biraz cesaretiniz bilenir belki. Konuşmaktan kaçındığınız ne varsa sıradanlaşır, utanmak duygusuyla perdelenen tüm yaşanmışlıklar aydınlığına kavuşur. Birkaç gün önce ölüm yıldönümü nedeniyle yapılan paylaşımlar üzerine dizelerine göz atma ihtiyacı hissettiğim Didem Madak’ın şiirleri bilmediğim bir yere, zamana götürüp bıraktı…

Devamını Oku

Kelimelerle aramızda anlaşılması güç bir bağ oluşur zaman içinde. Çağrıştırdığı duygu belirler, kafamızdaki resmini. Aydınlıktan karanlığa doğru yol alan bir ölçek üstünde kendi derinliğini seçerken yaşanmışlıklarımıza yaslar sırtını. Kelimelere dair algımız ise ancak hissettirdiğinin aksi duygular uyandıran tecrübelerle kendini yeniler. Bugünlerde bir mekân olarak “ev” ve “ev”in halleri üzerine düşünüyorum. Çağrıştırdıklarıyla başka duygular uyandırması, kişiden kişiye değişen yansımaları, hatta aynı kişide bile farklı duyguları ortaya çıkarabilmesine rastlıyorum okumalarımda. Mekân unsuru, metinlerin kurgusu için temel unsurlardan biri. Hal böyle olunca “ev”i ana mekân olarak her metinde görüyoruz. İç mekân olarak değerlendirilen…

Devamını Oku