KÜLTÜR-SANAT TOPLUM 

HÜNKÂR VE KILIÇ

Hünkâr, Osmanlı’da sadece padişahlara verilen unvandı.

Padişah ne demek?

Pederi şah, yani şahların babası, en büyüğü demek.

Padişah deyip geçme.

Kılıcı var…

Sarayı var…

Ordusu var…

Yaveri var…

Celladı var…

Kadısı var…

Tahsildarı var…

Yani öyle ki kanun koyan, vergi koyan, kızdığının kellesini alan, sevdiğini ihya eden bir sultan, bir devlet başı demek padişah.

Onun için Osmanlı’da sadece padişahlar için kullanılan hitaplar vardır.

Bunlardan biri de hünkârdır.

Padişahtan başkasına hünkâr diyemezsin!

Fakat her yer saray, herkes saraydakinin kulu, kölesi değil ya.

İnat da bir murattır deyip padişahlara hünkâr dememiş kesimler de var.

Anadolu’da Aleviler hiçbir padişaha hünkâr dememiştir mesela.

Çünkü Alevilerin zaten bir hünkârı vardır.

Kimdir o?

Ordusu, kılıcı, celladı, kadısı olmayan bir isme, Hacı Bektaş-i Veli’ye hünkâr demiştir Aleviler.

Niye?

Yeryüzünün halifesi hünkâra minnet eylemem” diyen bir felsefe elbette bir düşünürü böyle anacaktır.

Öyle birine köle ol ki bizi azat etmiş olsun” diyen bir inanç elbette şahlara, padişahlara değil de bir düşünüre hünkâr diyecektir.

Öyle de olmuştur.

Hünkâr Hacı Bektaş-i Veli’nin, Anadolu ve Balkanlardaki birçok Alevi-Bektaşi topluluğunca kabul edilen bir temsili resmi vardır.

Hünkâr bir yerde bağdaş kurmuştur.

Bir kolunun altında geyik, bir kolunun altında aslan vardır…

Bazı temsillerde aslan yeleli, ihtişamlıdır, bazı temsillerde aslandan çok kurda benzer.

Hz. Ali ile ilgili temsili resimler nasıldır?

Ali’nin elinde ‘Zülfikar’ adı verilen bir kılıç vardır.

Yanında da bir aslan görülür.

Fakat kılıç havada değildir, Ali’nin elinin altındadır.

Aslan da Ali’nin yanında, sakin tasvir edilir.

Ali’yi kılıçlı, aslanlı olarak temsil eden Anadolu-Balkan Alevi Bektaşiliği, Hünkâr Hacı Bektaş-i Veli’yi neden kılıçlı temsil etmemiştir, neden onun yanına da sadece aslan koymamıştır da bir de geyik koymuştur?

Anadolu-Balkan Aleviliği Ali’ye neden şahin demiştir, neden Ali’nin bakışını aslana, dövüşünü koça benzetmiştir de Hacı Bektaş-i Veli’nin Anadolu’ya beyaz bir güvercin donunda girdiğine inanmış, mitini bunun üzerine kurmuştur?

Aleviliğin tarih içindeki serüveni üzerine, ezelden ebede süregelmesi üzerine kafa yormamış, “Alevilik İslam’ın bir mezhebidir” diye kestirip atmış ya da “Alevilikle Ali’nin ilgisi yoktur” diyerek kestirip atmış kafalar bu iki fark üzerine düşünmez.

Devlet desteğiyle, İslamcı hükümetin paradigmaları çerçevesinde yapılan Hacı Bektaş-i Veli Şenliği’nde, Hünkâr’ın temsili resminden geyik ve aslan çıkarılmış.

Niye?

Hünkâr’ın dediği gibi:

Her ne ararsan isen kendinde ara!

Bu yazıya yorum yapamıyorsanızlütfen Facebook hesabınıza giriş yapınız
Paylaş:

Benzer yazılar